financieren van circulaire businessmodellen vereist nieuwe aanpak financiers

Onze huidige economie werkt op basis van een lineair proces. De aarde levert grondstoffen zoals erts, katoen of olie, iemand maakt daarvan een product en verkoopt het aan de consument. Na gebruik gooit de consument het product weg en wordt dit afval dat de aarde vervuilt.

Bij iedere stap in dit proces wordt een ander tegen betaling eigenaar van het product en daarmee van de grondstoffen. Tijdelijk eigendom en de financiering daarvan kenmerken onze huidige economie. Dat is voor financiers overzichtelijk. Voor het delven van grondstoffen worden leningen verstrekt die terugbetaald worden zodra de grondstoffen aan de fabrikant zijn verkocht. De fabrikant op zijn beurt leent geld om dat te betalen en krijgt dit geld snel weer terug van de consument die daarvoor bijvoorbeeld een consumptief krediet gebruikt. Die wordt afgelost gedurende het gebruik en na afdanken is het product waardeloos.

Gelukkig breken langzaam andere tijden aan. Steeds meer consumenten en bedrijven zijn minder uit op verbruik en bezit, maar meer op gebruik en het delen van goederen, ofwel de circulaire economie. In de circulaire economie blijven producenten eigendom van de grondstoffen en verhuren die aan de consument.

Steeds meer consumenten en bedrijven zijn minder uit op verbruik en bezit, maar meer op gebruik en het delen van goederen

Deze nieuwe, circulaire manier van bedrijfsvoering vraagt om een andere manier van financieren. Langlopende financiering van de eigenaar van de grondstoffen in plaats van kortlopende financiering aan de verschillende partijen in een keten.

Deze nieuwe, circulaire manier van bedrijfsvoering vraagt om een andere manier van financieren.

Neem bijvoorbeeld de ‘subscription’-methode, waarbij klanten een abonnement nemen op producten in plaats van ze zelf aan te schaffen. Zoals Bundles, die energiezuinige wasmachines, vaatwasmachines en sinds kort ook koffiezetapparaten aan klanten verhuurt. De meest energiezuinige en duurzame apparaten worden geleverd en de klant betaalt een maandelijks tarief plus een bedrag per was/droogbeurt of kopje koffie. Na afloop van een abonnement gaan de apparaten terug naar Bundles, die ze opknapt en weer inzet. Omdat Bundles eigenaar blijft van de wasmachines is voor ieder nieuw abonnement van een klant extra financiering nodig. En dat lukt niet bij traditionele financiers. Fondsen als Stichting DOEN en de leverancier van de apparaten lossen dat nu op en ook de consument draagt via crowdfunding een steentje bij.

Een ander voorbeeld is Mud Jeans. Het bedrijf maakt spijkerbroeken uit katoen. Klanten huren of kopen de spijkerbroek, betalen iedere maand een vast bedrag en krijgen korting als ze het product weer inleveren voor een nieuw model. Mud Jeans verwerkt de ingeleverde broek weer tot katoen om daar vervolgens weer nieuwe broeken van te maken. Met het concept ‘Lease a Jeans’ blijft Mud Jeans eigenaar van de katoen en verwerkt deze steeds weer tot nieuwe spijkerbroeken. Omdat de broek niet aan de klant wordt verkocht blijft Mud jeans eigenaar en heeft daarvoor financiering nodig. Maar dat betekent dat het bedrijf geld nodig heeft. En dat vraagt om andere financiering dan banken gewend zijn. Met een zeer langlopende lening heeft Stichting DOEN dit initiatief een kans gegeven.

Circulaire businessmodellen zijn de beste manier om op een verantwoorde manier met de aarde om te gaan. Ze maken het mogelijk de grondstoffen die de aarde levert steeds weer opnieuw te gebruiken in plaats van een keer te gebruiken en dan weg te gooien. Maar dat vraagt naast voorlopers met lef zoals Mud Jeans en Bundles om innovatie en flexibiliteit van financiers. Dat vraagt om financieringsvormen die passen bij businessmodellen waarbij grondstoffen niet van eigenaar wisselen. Financiering met een zeer lange adem en grondstoffen als onderpand.

Circulaire businessmodellen zijn de beste manier om op een verantwoorde manier met de aarde om te gaan.

Vanuit Stichting DOEN, maar ook bijvoorbeeld crowdfunding platforms, worden experimenten mogelijk gemaakt. Maar het vraagt verandering van de hele financiële sector. Denk circulair en kijk samen met de ondernemers welke financiering het beste past. Dan kunnen we samen de barrières opheffen voor de 700.000 bedrijven in Nederland die nog op een lineaire manier werken en maken we vrij baan voor een duurzame samenleving.

(bron NRC Next , 12 februari 2018 – Jasper Snoek –Jasper Snoek is financieel directeur van Stichting DOEN. Bij DOEN combineert hij zijn wil om de wereld mooier te maken met 20 jaar wereldwijde ervaring in de financiering van bedrijven en organisaties. Bij DOEN werkt hij aan een groene, sociale en creatieve samenleving vanuit de jaarlijkse bijdragen van de drie Nederlandse Goede Doelen Loterijen.)