Trendrapport-Duurzame-Dinsdag-2022_M.pdf

Sociale ondernemingen zijn sterke, inclusieve ondernemingen met een opvallend hoog aandeel vrouwen aan de top (51%) ten opzichte van regulier MKB (30%). Ze brengen oplossingen op het gebied van werkgelegenheid, ongelijkheid en duurzame productie en consumptie. Ook werken ze aan systeemveranderingen, door andere bedrijven en de overheid op verschillende manieren aan te zetten tot duurzamer en socialer gedrag. Dit alles blijkt uit De Social Enterprise Monitor 2021-2022 die vandaag is gelanceerd.

Sociale ondernemingen zijn inclusieve organisaties
Gemiddeld is 51% van de managers bij deze sociale ondernemingen een vrouw. Dit is opvallend hoog. De laatste editie van het Women in Business-rapport stelt dat in het Nederlands MKB het gemiddelde aandeel 30% is. Ook in de besturen van de sociale ondernemingen is een hoog aandeel van vrouwen te zien (40%). Behalve naar management en bestuur, keek deze monitor ook naar het aantal female founders. 47% van de sociale ondernemingen heeft een vrouwelijke oprichter. Volgens de MKB service desk is het huidige aandeel vrouwelijke oprichters bij in het brede MKB 36%. In het She Leads Dashboard van de Erasmus University Rotterdam staat dat in Europa vrouwen het grootste onbenutte potentieel zijn op ondernemersgebied. Dit wordt onderstreept door het Europese WeRin project.

Sociale ondernemingen creëren economische waarde
In de afgelopen 12 maanden (midden in de Corona pandemie) heeft 60% van de sociale ondernemingen een groei in omzet gezien. De groei zet zich al meerdere jaren voort. Ten opzichte van 3 jaar terug geeft 68% van de ondernemingen aan een groei mee te maken. Deze ondernemingen hebben tevens een aanzienlijke focus op B2B. De verkoop van hun producten en/of diensten aan andere bedrijven vormt voor 60% van de ondernemers de hoofdinkomstenbron. Daarnaast geeft 34% van de ondernemingen aan dat ze multinationals als klant hebben.

Sociale ondernemingen zetten anderen aan tot duurzaam handelen
Sociale ondernemingen zijn ook innovatieve bedrijven, met een focus op productinnovatie (zoals de circulaire e-bikes van Roetz) en op nieuwe impact en businessmodellen (zoals het businessmodel van Mywheels). Naast het verkopen van innovatieve en duurzame producten en diensten, werken sociale ondernemingen aan de transitie naar een eerlijke economie door anderen aan te zetten tot duurzamer gedrag en handelen. Zo geeft bijna de helft van de ondernemers (48%) aan dat ze hun kennis over innovaties verspreiden. Een recent voorbeeld is de onderneming Seepje die de receptuur van haar natuurlijke allesreiniger deelt met haar concurrenten via een paginagrote advertentie in de Volkskrant, om daarmee de transitie naar duurzamere was- en schoonmaakmiddelen te versnellen.

Bijna de helft is op verschillende manieren bezig met het pleiten voor een duurzamer en socialer inkoopbeleid. 1 op de 5 ondernemingen stuurt op het neerzetten van nieuwe standaarden en normen in de sectoren waar ze actief in zijn, zoals de onderneming Fairphone. Deze rol van sociale ondernemingen als influencers wordt onderschreven door het rapport Social Enterprises as Influencers of the Broader Business Community.

De Social Enterprise Monitor 2021-2022, het grootste, jaarlijkse onderzoek naar sociale ondernemingen in Nederland. Dit onderzoek geeft inzicht in de ontwikkelingen binnen de sector in ons land en fungeert als basis voor verdere ontwikkeling van het ecosysteem. Het is de eerste monitor die ook onderdeel is van de European Social Enterprise Monitor (ESEM).

Het gehele rapport is hier te downloaden.

(Bron- social enterprise .nl – april 2022)

Een intensivering van het circulaire-economiebeleid met meer ‘drang en dwang’, concretisering van de voornemens uit het nieuwe coalitieakkoord en kabinetsbrede samenwerking zijn nodig om de forse ambitie van een volledig circulaire economie in 2050 te realiseren. Dat stelt het PBL in zijn Voortgangsbericht Circulaire Economie 2022. Het Voortgangsbericht is een actualisatie van enkele indicatoren uit de Integrale Circulaire Economie Rapportage 2021 (ICER).

Aandeel circulaire bedrijvigheid in Nederlandse economie niet gestegen

Enkele indicatoren uit de ICER zijn in het Voortgangsbericht geactualiseerd. Daaruit komt naar voren dat het aandeel circulaire bedrijfsactiviteiten in de Nederlandse economie in termen van toegevoegde waarde en werkgelegenheid gelijk is gebleven. Het aandeel van circulaire initiatieven in fiscale en subsidieregelingen is eveneens gelijk gebleven. De meeste projecten die gesubsidieerd worden binnen deze regelingen, richten zich echter vooralsnog op recycling. Wel is een lichte verschuiving te zien in de acties in het Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie naar hogere circulariteitsstrategieën met minder milieudruk en grondstoffengebruik.
Alles bijeen genomen geeft de actualisatie in het Voortgangsbericht geen aanleiding om het beeld uit de ICER aan te passen. Het beeld blijft dat diverse trends in grondstoffengebruik de verkeerde kant opgaan en veel inspanningen nog vooral gericht zijn op recycling. Met de beleidsinspanningen van de Rijksoverheid is een basis gelegd en een structuur ontwikkeld voor een circulaire economie, maar op dit moment functioneert de Nederlandse economie nog vooral lineair.

Benut kansen circulaire economie voor realiseren klimaat- en natuurdoelen

In het nieuwe coalitieakkoord wordt onderkend dat een circulaire economie kan bijdragen aan de aanpak van verschillende maatschappelijke opgaven, zoals het tegengaan van klimaatverandering en het behoud van biodiversiteit. Tot dusver zijn de mogelijkheden die efficiënt grondstoffengebruik daarvoor biedt maar mondjesmaat benut. De coalitiepartijen zetten in op een ambitieus klimaatdoel voor de circulaire economie. Uitwerking in concreet beleid is nodig om ervoor te zorgen dat efficiënt grondstoffengebruik bijdraagt aan de vermindering van broeikasgasemissies. Door slimmer gebruik van grondstoffen, hergebruik van producten en onderdelen, en recycling van materialen zijn minder grondstoffen nodig. Hierdoor wordt energie bespaard in de hele productieketen. Ook voor druk op biodiversiteit en natuur geldt dat als we efficiënter en zuiniger met grondstoffen omgaan, deze druk afneemt, zonder dat we daarmee de functies van de hiermee gemaakte producten hoeven te missen. Zo kan recycling van metalen uit elektronica de vraag naar nieuw metaalerts verminderen, en zo ook het daarmee gepaard gaande verlies aan natuur en de milieuvervuiling bij winning en productie.

Verzilvering van zulke kansen vergt nog wel de uitwerking van de voornemens in het coalitieakkoord in concrete en samenhangende beleidsvoornemens.

Naast recycling ook andere circulaire strategieën belangrijk

Met uitzondering van recycling benoemt het coalitieakkoord geen andere circulaire strategieën. Anders produceren en consumeren en het verlengen van de levensduur van producten, bijvoorbeeld door ze beter repareerbaar en deelbaar te maken, krijgen geen expliciete aandacht. Door de sterke focus op het recyclen van materialen blijven potentiële kansen voor efficiënter grondstoffengebruik onbenut. Het is belangrijk om in het beleid in te zetten op andere strategieën, zoals het stellen van eisen aan productontwerp om repareerbaarheid en hergebruik van onderdelen te verbeteren, of het aanpassen van administratieve regelgeving die bedrijven belemmert om producten als diensten aan te bieden.

Circulaire economie vraagt om kabinetsbrede aanpak

Het benutten van bovengenoemde kansen vraagt om een kabinetsbrede aanpak en een intensieve betrokkenheid van alle ministeries, aangezien voor een aanzienlijk efficiëntere omgang met grondstoffen wijzigingen in spelregels, fiscale prikkels en internationale handel nodig zijn die de beleidsterreinen van verschillende ministeries raken. Daarbij kan naast specifiek beleid om de circulaire economie te stimuleren ook worden gedacht aan beleid gericht op het tegengaan van klimaatverandering, het verbeteren van de voorzieningszekerheid van grondstoffen, fiscale vergroening, het verduurzamen van internationale handel en het bevorderen van milieusparende innovaties.

(Bron :Duurzaam ondernemen.nl – PBL – 1 februari 2022)

Het VN-klimaatpanel IPCC heeft maandag een langverwacht rapport vol waarschuwingen over het klimaat gepubliceerd. Door de uitstoot van broeikasgassen gaan we een toekomst vol hittegolven, droogte en extreme neerslag tegemoet.

Klimaatexpert Rolf Schuttenhelm zat maandag anderhalf uur lang klaar om jullie vragen te beantwoorden. Lees hier een selectie van de beste vragen en antwoorden.

Is het bekend of de lockdowns van het afgelopen anderhalf jaar een positieve invloed op het milieu gehad hebben? En als dat zo is, zou dit dan een reden kunnen zijn voor overheden om milieulockdowns in te gaan voeren?

“Het heeft een goed meetbare invloed gehad op de luchtkwaliteit, dus de hoeveelheid zwevende vervuiling (zwaveldeeltjes, stikstof, fijnstof, roet). CO2 is veel hardnekkiger. Dat blijft grotendeels eeuwen in de atmosfeer. Zolang onze uitstoot niet naar praktisch nul gaat, blijft de concentratie dus stijgen en daarmee ook de gemiddelde temperatuur.”

“Daarom heeft een tijdelijke dip in de uitstoot (8 procent of iets dergelijks) eigenlijk geen meetbaar klimaateffect. Structurele dalingen – van 8 procent doorpakken naar uiteindelijk 100 procent – hebben dat wel. Maar het IPCC-rapport zegt daarover ook: wat we nu doen, kunnen we pas over pakweg dertig jaar meten. Als emissiereductie nu uitblijft, kan de opwarming in de tweede helft van de eeuw nog extreem oplopen (tot meer dan 5 graden).”

TonRotterdam: Een in Nederland veelgemaakte opmerking is: ja, maar wat voor zin heeft het als ons kleine landje (of alleen Europa) veranderingen aanbrengt? Wat zijn de overtuigendste argumenten om als Nederland en Europa een voortrekkersrol te nemen?

“Het verreweg overtuigendste argument is dat Nederland als rivierdelta kwetsbaar is voor een stijging van de zeespiegel. Vanaf 1 à 2 meter zijn dijken geen oplossing meer, zeggen fysisch geografen daarover. En het IPCC houdt rond 2150 al een stijging van 1 tot 5 meter mogelijk, als Antarctica versneld afsmelt. Nederland staat daarom nu al voor heel grote keuzes: of ons inzetten voor 1,5 graden (wat een hoop van de stijging voorkomt) of anders inzetten op een andere landschapsinrichting (op de hoge zandgronden). Die boodschap is absoluut nog niet geland.”

Eb_V_D: Ik ben benieuwd wat de impact van de zeespiegelstijging is. Ik lees overal dat door het smelten van de ijskappen de zeespiegel stijgt, maar wat betekent dat nou echt? Kunnen de kustgebieden bijvoorbeeld gaan verzilten? Is er een impact op de weersomstandigheden in de kustgebieden? Heeft het impact op het waterpeil in de rivieren?

“Ik verklap maar vast dat je de belangrijkste vraag van allemaal stelt en dat we die dinsdagochtend gaan beantwoorden in een groot artikel op basis van interviews met diverse experts. We lijken de neiging te hebben om de gevolgen van zeespiegelstijging niet volledig te begrijpen, omdat we sterk denken in dijken en polders. Maar je noemt er al twee.”

“Verzilting wordt in laaggelegen polders kritiek. Juist door het droogmalen zuig je het zoute water onder de dijk door, daar is niets aan te doen. Nog belangrijker: rivierwater stuwt hoger op en we hebben in West-Nederland vermoedelijk veel meer ruimte nodig om water op te vangen, juist omdat de rivieren niet meer goed kunnen afwateren en zelf ook grilliger worden. De combinatie van springtij en piekafvoer van de Rijn is bij 2 meter zeespiegelstijging problematisch tot aan de Duitse grens.”

Jbe: In hoeverre kunnen delen van Nederland op korte termijn onbewoonbaar worden? En over welke termijn hebben we het dan? Is dit nog denkbaar in onze generatie? En zou dit dan vooral richting de kust zijn door de zeespiegelstijging of meer langs de rivieren door extreme neerslag? Is daar al iets zinnigs over te zeggen?

“Experts die ik spreek over de ‘maximale rek’ van de Nederlandse delta – even de futuristen met absurde plannen voor gigadammen negerend – denken dat we vanaf 1 à 2 meter in grote problemen komen met zowel de laagst gelegen kustregio’s, alsook de hele benedenstroom van het rivierengebied.”

“Rivierwater kunnen we moeilijker kwijt bij hogere zeestanden, dus er is daar véél meer ruimte nodig om water op te vangen. Ook op plekken waar nu mensen wonen of waar nieuwbouw gepland staat. Probleem is de tijdschaal: de zeespiegel blijft doorstijgen, dus voor welke periode plannen wij onze infrastructuur? Honderd jaar? Tweehonderd jaar?”

Dsie: Als ik de landkaarten in het rapport zie, dan lijkt het alsof de klimaatverandering voor enkele gebieden goed nieuws is: de Sahara wordt natter, Siberië warmer. Klopt dit? Dit kan ingewikkeld worden bij onderhandelingen lijkt me, als sommigen liever juist wel klimaatverandering zouden wensen.

“Wat het vooral ingewikkeld maakt, is dat er veel landen zijn die een relatief sterk belang hebben bij het behoud van oude energiebronnen. Australië voor steenkool, Saoedi-Arabië voor olie en Rusland voor gas. Zulke landen werken in het beste geval niet mee in de onderhandelingen, maar liggen zelfs vaak dwars.”

“In de jaren negentig dachten klimaatonderzoekers dat er gebieden zouden zijn die ervan zouden profiteren – met name in het hoge noorden – vanwege (lokaal) betere landbouwopbrengsten. Dat hoor je eigenlijk niet meer terug. Overal op aarde lijkt de nettoschade veel groter dan de voordelen. En dat geldt ook heel specifiek voor Noord-Afrika: de Sahara wordt vooral groter en dreigt ook over de Middellandse Zee richting Spanje te kruipen.”

Jan_Willem_van_Aerdenhaudt: Als in een scenario wordt genoemd dat bossen afsterven, moeten we ons dan ook zorgen maken over zuurstof?

“We hebben nu te maken met verdroging van bossen, zowel het Amazoneregenwoud als bijvoorbeeld de Siberische en Canadese taiga. Het grote probleem is dat die bossen dan netto CO2 kunnen uitstoten en daarmee de opwarming versterken. Zuurstof is in zeer grote hoeveelheden beschikbaar in de atmosfeer en zal geen probleem worden.”

“Als het echt misgaat met bossen – zoals 250 miljoen jaar geleden – veroorzaakt dat een zeer sterke klimaatverandering, waarbij veel soorten uitsterven op land en ook in de zee. Die laatste factor kan dan leiden tot zuurstofloze(re) oceanen. Dat is wel een reële zorg, ook bij de huidige opwarming. 250 miljoen jaar geleden vulde de atmosfeer zich vervolgens ook met zwavelgassen, omdat in het zuurstofarme water andere bacteriën het overnamen. We hebben het wel over de grootste crisis voor het leven die de aarde ooit heeft meegemaakt.”

John_de_Jong_dcdfec: Zijn er nog relevante wetenschappelijke stromingen die de analyses van het IPPC tegenspreken of kunnen we zeggen dat hier volledige consensus over bestaat?

“Het is wel grappig: de auteurs die ik spreek, zeggen mij dat ze nog nooit zo’n extreem sceptisch gezelschap hebben meegemaakt als het geheel van alle IPCC-collega’s. Alles wordt in twijfel getrokken en bediscussieerd. Die consensus zit vervolgens in de zekerheidsgraden per onderwerp. Er is maximale consensus (‘zekerheid’) dat de aarde opwarmt en dat dit komt door een verhoging van de concentratie broeikasgassen door de mens. Over heel veel andere onderwerp bestaat veel interne discussie en een goede klimaatwetenschapper is continu bezig z’n eigen ongelijk te vinden.”

“Binnen de klimaatwetenschap bestaat overigens geen tegenstroming. Je hebt er niet twee scholen of iets dergelijks. In de verdere samenleving is dat natuurlijk wel zo, omdat het daar een politiek onderwerp is waarin meningen belangrijker worden dan feiten.”

Bron : NU.nl – 09 augustus 2021