Ledigheid is een hemelse bijdrage

Levend in deze tijd valt het me op dat veel mensen me vertellen hoe druk ze zijn. Het is bijna uitgegroeid tot een standaard reactie op de vraag hoe het met iemand gaat: “ Druk bezig, “razend druk” . Verheven tot een antwoord en uitspraak, vaak als vermomming van een klacht. En ook het antwoord onder ondernemers bevat dan vaak een felicitatie : “beter dan het tegnovergestelde ”, “een goed probleem om te hebben “. Is het echter wel iets om mensen mee te feliciteren, zijn ze zo bezig of gewoon moe en leggen ze zichzelf niet allemaal dingen op waarmee ze druk zijn?

Bemerk zelf dat ook ik druk vaak als antwoord geef al besef ik ook dat de term druk me steeds meer begint tegen te staan; als antwoord om te geven en ook om te krijgen.
Bijna iedereen die ik ken heeft een druk leven, een volle agenda en is volledig bezet als het op afspreken aankomt. Wat is dat toch dat we nauwelijks nog direct een afspraak kunnen maken en wat maakt het leven zo vol dat we elkaar slechts antwoorden met de boodschap en het benadrukken van hoe druk we zijn. En ja, opnieuw besef ik me dat ook ik me er schuldig aan maak.
Het lijkt ook alsof we bang zijn om aan te geven dat we tijd voor onszelf nodig hebben en dat we even niet aan het werk zijn of bezig zijn met werk of soms zelfs gewoon even lummelen. Dat de zogenaamde verloren uren ook zo waardevol zijn en dat “gewonnen”uren misschien wel een betere benaming is .

Want ik geloof dat de huidige hysterie van druk zijn geen onvermijdelijke of noodzakelijke voorwaarde is van het leven. We kiezen ervoor , al was het enkel door de acceptatie. Besef ook dat we collectief elkaar vaak dwingen om druk te zijn. Drukte als een soort van existentiele geruststelling , een uiting om aan te geven dat jouw leven onmogelijk zinloos, triviaal, dom en onvervuld kan zijn als je het zo druk hebt. Ik vraag me af of deze theatrale uitdrukking soms geen excuus is om te verhullen dat wat we doen helemaal niet zo wezenlijk bijdraagt aan de maatschappij of ons geluk .

Ledigheid is des duivels oorkussen is een ouderwets gezegde en toch klinkt deze nog vaak genoeg door in onze oren. Ledigheid is echter niet enkel voorbehouden aan een vakantie of een ondeugd; het is onmisbaar voor de hersenen en werkt als vitamine D voor ons lijf. Die luie tijd zogezegd is nodig om het werk goed gedaan te krijgen; enigszins paradoxaal, voor mij langzamerhand een voorwaarde om weer vol energie en inspiratie verder te gaan waardoor het werk juist goed afkomt. Als we kijken in de geschiedenis zijn er genoeg voorbeelden van de meest waanzinnige ideeen en scheppingen die juist voortkwamen uit zowel actieve als ook zeker in inactieve momenten. Denk aan beroemde schrijvers die juist die ledige momenten nodig hadden en soms maar vier uur per week schreven.
De discussie van het basisinkomen relateert hieraan. “Het doel van de toekomst is volledige werkloosheid, zodat we kunnen spelen. Daarom moeten we het huidige politiek-economische systeem te vernietigen”. Dit klinkt als een uitspraak van een dol geworden anarchist, maar het was destijds de man die prachtige boeken schreef en tussendoor de communicatie satelliet had bedacht (Alan C. Clarke).
Bij het basisinkomen scheiden we werk van inkomen en geven elke burger een gegarandeerd salaris. Dat klinkt voor velen nog steeds een wild idee, ik geloof dat we er een fundamenteel mensenrecht van dienen te maken, zo iets als universeel kiesrecht of die van de achturige werkdagen destijds.

En natuurlijk, de maatschappij is niet enkel gebaat bij luiheid. Het ideaal ligt mijns inziens ergens tussen de oneindige luiheid van de mens en de eindeloze hectische drukte van de wereld. Ondertussen dagdroom ik rustig verder tijdens de treinritten naar mijn besprekingen 🙂