Nederland terug als gidsland met sociaal ondernemerschap?!

Nederland manifesteerde zich afgelopen woensdag in San Francisco weer ouderwets als gidsland. Gidsland omdat het fors investeert in bedrijven die niet primair uit zijn op winst, maar eerder op een betere wereld, op ‘sociale impact’. Maar wat is sociale impact of sociaal ondernemen nu precies? De discussie woedt volop.

Twaalf sociale bedrijven, de stad Amsterdam, het ministerie van Buitenlandse Zaken, de Postcodeloterij en de Stichting Doen presenteerden zich woensdag tijdens de tiende jaarlijkse Social Capital (Socap)-conferentie aan een internationaal publiek van voornamelijk investeerders.

De groep ging daarnaast afgelopen week ook op een missie door Silicon Valley, langs investeerders, wetenschappers en Amerikanen die zelf sociale ondernemingen hebben opgezet.

70% groei in vijf jaar

Nederland is volgens mede-organisator Luan Nio van het Rotterdamse Enviu gidsland, omdat de sector in vijf jaar met 70% is gegroeid tot €3,5 mrd omzet en omdat (lokale) overheden, bedrijfsleven en investeerders structureel samenwerken.

Rekkelijken’

Onder sociale ondernemers en investeerders woedt momenteel een discussie over de definitie van ‘sociale impact’, bevestigt Nio, die zichzelf tot de ‘rekkelijken’ rekent. Een bedrijf als Facebook dicht zichzelf bijvoorbeeld ook een sociaal imago toe, omdat het gemeenschappen versterkt. ‘Iedereen heeft er inderdaad een ander idee over’, zegt Nio. ‘Ik vind dat het de kunst is om de sociale impact groot en maatgevend te maken, zeg maar “mainstream”. Daar zijn we natuurlijk nog lang niet.’

Om daar in de buurt te komen moeten grote investeerders, zoals Blackrock en de grote pensioenfondsen mee gaan doen. Ze willen wel, maar dan gaat het opeens al snel over heel grote bedragen. Daar passen de huidige processen en de omvang van de bedrijven niet goed bij. De sociale sector groeit er wel langzaam naar toe. Er doemt echter wel een volgend dilemma op. ’Wat moeten we met grote investeerders die aan ‘green washing’ doen’, is de retorische vraag van Nio. ‘Die 5% sociaal investeren om hun imago op te poetsen en tegelijkertijd 95% steken in milieuvervuilende bedrijven en sectoren? Daar wordt nu veel over gesproken binnen onze gemeenschap.

Strenge eisen

Sociaal onderneemster en investeerder Willemijn Verloop moet een beetje lachen om de ‘green washing’ in Silicon Valley. Niet alleen Facebook dicht zichzelf een sociaal imago toe, vrijwel alle ondernemingen zeggen een sociaal doel te dienen of een wereldprobleem op te lossen. Dat is immers ook wat werknemers graag willen horen en hebben: een hoger doel. Het is een truc om talent aan te trekken.

Elektrische auto’s

‘Die sociale impact meten is nog wel pionieren’, bekent Verloop, die een bedrijf per dag aan de deur krijgt voor funding. ‘In andere landen gebeurt het nog nauwelijks, dus er zijn weinig goede voorbeelden en het is soms ook heel moeilijk om sociale impact te kwantificeren. We hebben geïnvesteerd in het eerste Europese taxibedrijf dat alleen met elektrische auto’s rijdt en langdurig werkloze 50-plussers in dienst neemt als chauffeurs. Onlangs won een ander taxibedrijf een aanbesteding, ook omdat het beloofde met veel elektrische auto’s te gaan werken, terwijl Taxi Electric zwaar had gelobbyd voor elektrisch vervoer in de aanbesteding. Mogen we dat dan zien als indirecte impact van ons taxibedrijf? Zulke ‘systemic impact’ claimen we niet, ook al weten we dat Taxi Electric een cruciale rol hierin heeft gespeeld.’

Transitiefase

Verloop is blij dat er nu ook positieve woorden in het Regeerakkoord staan over sociaal ondernemen. Hoe sociale ondernemers zich tot de (Rijks)overheid verhouden is namelijk nog altijd een beetje zoeken. ‘In Nederland zijn we gewend dat de overheid alles doet en moeten sociale ondernemingen uitzoeken hoe ze met de overheid omgaan. De actie komt in Nederland dus van onderop. Omdat sociaal ondernemers ook bezig zijn met zaken als luchtkwaliteit, recycling, onderwijs en ouderen- en jeugdzorg, zijn we de perfecte business partners van de overheid! Ondernemerschap op dit soort domeinen zorgt voor innovatie, om het beste en meeste efficiënte product te krijgen, en schaalbare impact te creëren. Ik zie de verhouding met de Nederlandse overheid als een transitiefase; de hoeveelheid hindernissen is te overzien. Maar is het is nog zoeken, want onderop gaat het nu eenmaal sneller dan in de top in Nederland.’

Lees meer over die sociaal ondernemers die willen groeien en die geld als middel zien en impact als doel, als ook de opkomende investeringsfondsen.

(bron ; FD)