December vliegt voorbij

December. De maand vliegt voorbij en er is amper nog tijd geweest om terug te kijken, al kijken we al wel vooruit.
Ik besef dat komend jaar mijn onderneming 15 jaar bestaat. De tijd is omgevlogen en wat is er veel gebeurd, gedaan, ontwikkeld, ontdekt, geworsteld, gebouwd en gegroeid.

Zoals gezegd , nog geen tijd (genomen) om te reflecteren op afgelopen jaar, laat staan 15 jaar. Daar ga ik zeker nog de tijd voor nemen en er schiet van alles al voorbij in mijn gedachten.
Kom daar nog bij jullie op terug, zeker weten!

En terwijl hier de laatste deadlines nog gehaald worden, de laatste coachings en een enkele workshop gehouden wordt, denk ik aan de komende periode.
Waarbij even de deuren worden gesloten en de tijd iets anders wordt ingedeeld.
Wel met diezelfde aandacht en betrokkenheid waarmee ik mijn werk nog steeds uitvoer en verbindingen worden gevlochten.

Dankbaarheid neemt het voortouw, al heb ook ik mijn worstelingen gehad afgelopen jaar.
Het hoort erbij en is het gewoon even lastig. De leerlessen zijn dan op dat moment soms lastig te onderscheiden door de teleurstelling. Gelukkig gaat het kijken daar naar ook gepaard met een blik op mezelf, al mag en kan ik sommige zaken gewoon laten. Het gaat zoals het gaat en daar is ook een reden voor.

Voor nu dank ik alle bevlogen en sociaal ondernemers voor jullie vertrouwen, hoe we samen hebben gedeeld en met en van elkaar hebben geleerd.
Ook al die organisaties waarmee ik heb mogen bouwen en bruggen heb gebouwd. Dank voor jullie enthousiasme en bereidheid die maatschappelijke uitdagingen met elkaar aan te gaan.

En dank ook voor al die mensen waarmee ik (weer) heb mogen samenwerken dit jaar. Genoten van de gelijkwaardige en gelijkaardige verbindingen, al waren het soms ook de verschillen die ons een stapje verder brachten. Prettig met oog en oor voor elkaar en vanuit de basis van vertrouwen en transparantie.

Voor nu, neem ik met een goed gevoel afscheid van dit jaar en open ik graag de agenda weer in het nieuwe jaar. Geheel blanco en onbeschreven  is deze nu al niet meer, wel met die zaken die me raken :-).

Fijne feestdagen en tot in dat nieuwe jaar: gaan we weer Impact samen maken!

 

 

Is het Impactpad het enige pad? Impact maak je samen!

In de Social Enterprise Monitor en ook later in de Tweede Kamer wordt geadviseerd door te ontwikkelen in het Impactpad als antwoord voor herkenning en erkenning van Sociaal Ondernemingen, en HET instrument dat leidt tot impact gericht werken.

“verzoekt de regering verzoekt het kabinet te investeren in de doorontwikkeling van het Impactpad. (Oordeel Kamer)

En begrijp me goed , ben zelf ook blij met dit ImpactPad als naslagwerk,wegwijzer en  als instrument voor organisaties om bewust te worden van het belang van impact evaluatie en impact gericht werken.
Tevens zie ik ook diverse andere instrumenten die daartoe kunnen ondersteunen, zij het vrij verkrijgbaar en te raadplegen als ook soms maatwerk voor een bepaalde organisatie, wat dan weer als standaard kan worden gebruikt voor een bepaalde sector. Dat zijn waardevolle ontwikkelingen.

Denk aan de Impact Wizard, de BKN Toolkit, de wegwijzer SDG en binnenkort het E-book,  als gids voor de sociale investeerder, om ook impact gericht te werken. Om maar wat te noemen 🙂

Wat zou het mooi zijn als we de krachten bundelen, kennis vrijelijk en breed delen en zo de sector nog impact voller kunnen laten werken.

Dus niet een enkel instrument;  echter meerdere ervaringen, onderzoeken en inzichten delen en deze ook te raadplegen.
Impact maak je immers samen!

 

 

 

 

 

Wat doe jij om een verschil te maken?

Linda Tops-Miete was gevraagd als gasthoofdredacteur voor rubriek Vrouw Nieuws op Nieuws.nl gedurende de maand november 2019 met als thema : Bijdragen aan een betere wereld. Wat doe jij om een verschil te maken?’.

Verhalen van inspirerende vrouwen over hoe zij het verschil maken en waarom.

Zo verhaalt Elwira Stuur waarom liefde vegan is en vertelt Michaëla Wierdsma hoe je met de levensstijl Lekker Leuk Duurzaam als persoon je impact kan vergroten op de maatschappij en tegelijkertijd je persoonlijke voetafdruk op de aarde verkleinen. Kom uit die klimaatkast!

En is Sandra Boersema haar wereldbeeld een stuk positiever geworden sinds ze voor DPPR Magazine schrijft. Dat is een nieuw magazine vol inspirerende verhalen van mensen die elk op hun eigen manier een verschil maken.

En ook ik mocht plaats nemen tussen al die Verschilmakers, met als intro zijnde” Impact specialist van het eerste uur”. Ik bloos direct en geef aan dat ik de Impactmakers in het veld graag een duwtje in de rug geef.
Impact maken we immers samen!

Mooi om te zien waar die drijfveren van een ieder vandaan komen en hoe simpel het soms is. Verschil maken zit soms in de kleinste dingen, die vaak een groot verschil maken!

 

Inspiratiedag MET IMPACT – Ervaren, leren, doen door en voor “sociaal investeerders”

Als ‘sociaal investeerder’ /ondersteuner wil je met je kennis en netwerk een positieve impact in de samenleving. Je ondersteunt organisaties of projecten die dit mogelijk maken. Je bent een koepel, branchevereniging, financier of ondersteuner, die met energie, tijd, geld of kennis maatschappelijke projecten wil vooruit helpen.

+++ Wat is de impact van je werk?
+++ Hoe kan je als sociaal investeerder impactgericht werken en evalueren?
+++ Hoe kan je sociale organisaties optimaal steunen en zo zelf meer impact hebben?

De Sociale InnovatieFabriek zocht naar antwoorden in een grootschalig actie-onderzoek. Tien sociaal investeerders en een groep consultants, waarvan wij er een waren,  investeerden (pun intented :-)) tijd en expertise om hun impact na te gaan en mee te denken over de praktijkkaders die daarvoor nodig zijn.

Hun en onze  ervaringen en inzichten willen we met je delen, om een beweging van sociaal investeerders ‘met impact’ te laten groeien. Mensen die, net als jij, een passie hebben voor positieve verandering. Die hun middelen en energie bewust inzetten. Investeren met impact wil zeggen dat je in dialoog gaat met de organisaties en projecten, realistische evaluaties maakt, communiceert met impact en je werk kan bijsturen. Hoe je dat doet? Dat leer je op de Inspiratiedag met impact.

Op de Inspiratiedag MET IMPACT – 28 januari 2020 – Belgie delen we inzichten, praktijkverhalen en hands-on praktijkkaders.  Medio februari volgt er een inspiratiedag in Nederland.

Wil je meer weten of jezelf van een plekje verzekeren op een van de twee dagen, mail ons en we sturen je meer details.

 

Sociaal ondernemers vooruit

Groei en maatschappelijke impact. Dat gaat goed samen en al is er , ook zelfs nu, nog enige uitleg nodig, wordt het steeds makkelijker om uit te leggen waarom, hoe en wat een sociaal ondernemers doet. En beoogt.

Tijd om even drie van deze ondernemers in het zonnetje te zetten, die gaan voor groei, meer impact en een mooiere, betere wereld.

1.Happie Tosti en Tolkido mede-winnaars van Social Impact Lab-prijs

Een bedrijf dat mensen met een arbeidsbeperking via betaald werk een inspirerende werkomgeving wil bieden. Of een onderneming die een hulpmiddel ontwikkelde voor kinderen met autisme om zo hun taal en spraakvermogen te verbeteren… Happie Tosti en Tolkido zijn twee van de winnaars van Het Social Impact Lab. Dat meldt organisator PwC.

In totaal deden er 120 ondernemingen mee die met hun product of dienst ook strijden voor een betere wereld. De winnaars krijgen twee jaar intensieve coaching van het adviesbureau én een geldprijs.

2.. Boyan Slat is wéér een stapje verder: het prototype van The Ocean Cleanup houdt plastic vast

Ook Boyan Slat is weer een stapje verder… De jonge ondernemer achter The Ocean Cleanup stond met zijn team al voor meerdere technische problemen. Het doel  van Slat om de plastic soep uit de Grote Oceaan te vissen komt dichterbij.

De plasticvanger van Slat kan nu echt plastic opvangen zonder dat het verloren gaat, zo meldde The Ocean Cleanup woensdag. Hierdoor kan The Ocean Cleanup beginnen aan fase twee van het project: opschalen van het testsysteem zodat er echt grootschalig plastic geruimd kan worden.

We volgen het en kijken nu al uit naar The Ocean Cleanup!

 

Impactnetwerk onderzoekt en ontwikkelt voor sociale investeerders en ondersteuners.

Indirecte impact heeft een speciale aanpak nodig.
Elke organisatie die door ondersteuning, een directe impact nastreeft op sociale organisaties, en via deze organisaties tegelijk ook een positieve impact nastreven op de samenleving, het milieu, bepaalde doelgroepen of het wetgevend kader, heeft specifieke impact vragen en soms meer elementen te toetsen.

Tijd om daar aan te werken en een “tool/kit” te ontwikkelen voor deze diverse groep om ook hun impact aan te tonen,  te kunnen meten en samenwerking te verstevigen.
Ruim een jaar lang ontwikkelden een divers gezelschap van ondersteuners, consultants, sector organisaties en onderzoekers samen in Brussel een aanpak  en stelde zich ten doel deze te valideren voor sociale investeerders en maatschappelijk relevante ondersteuners (gemeenten, consultants, intermediars).

Alles onder de bezielende leiding van de Sociale Innovatiefabriek. Inspirerend, lerend en kennis delend. Als bruggenbouwers een vertaalslag makend van theorie naar praktijk.

Volgens een onderzoek gerichte aanpak en opzet,  gingen we met elkaar aan de slag. We gingen waar mogelijk, nuttig en zinvol één of meer praktijkuitdagingen aan rond impact in financiële en/of niet-financiële ondersteuning.

In een drie werfs actiegerichte  aanpak werden de ontwikkelende organisaties ook onderdeel van het actieonderzoek. Intermediaire organisaties en sociale investeerders toetsten en testen deze aanpak op hun eigen praktijk.

Stilaan kregen de plannen, acties en resultaten vorm. Voor de ene was het een voorzichtig experiment rond een verandertheorie, voor de andere een grote peiling naar impact… er is ondertussen best wel wat bereikt.
Daar mogen we best trots op zijn! – Tomas de Groote , SIF

Met input van cases, diverse sprekers van fondsen (zoals Noaber Foundation, Nationale Loterij) en andere (financieel en niet financiele) ondersteuners ontwikkelden we stapsgewijs.
Afgelopen periode mochten we met elkaar  de laatste stappen zetten richting “eindprodukt”.

Deze laatste stappen  richtte zich op feedback die de doelgroep kan informeren, inspireren en concrete praktijkkaders kan aanreiken, zodat ze vlotter aan de slag kunnen met impactgericht investeren van sociale organisaties en hun eind begunstigden.

Nu is de tijd van  inhoudelijk creatief weergeven:  qua vorm, lay out, en gebruikersvriendelijkheid.. Bedoeld voor die organisaties die voeling hebben met maatschappelijke organisaties en projecten, en zelf ook (onrechtstreeks) maatschappelijke doelen nastreven in hun ondersteunende activiteiten.
Het was en is waardevol om hier aan mee te werken. En kunnen niet wachten om er mee aan de slag te gaan!

Op naar het lancerings event in Januari komend jaar! Save the date (28 januari 2020) in Leuven en op 4 maart 2020 in Amsterdam: Een Inspratiedag MET IMPACT.
Op deze  Inspiratiedagen  MET IMPACT  delen we inzichten, praktijkverhalen en hands-on praktijkkaders. Details van het programma komen weldra online.

Mail ons en we informeren je.  Ook als je uitgenodigd wil worden voor  het Impact event in januari of maart.

 

Feedback; onontbeerlijke voeding voor trainers

Feedback is voedsel voor kampioenen hoorde ik ooit. Net zo belangrijk als een goed ontbijt werd eraan toegevoegd. En ja, het is waardevol feedback gedurende en na een training te vragen.

Afgelopen week hadden we een eerste feedback sessie op alle leertrajecten van de Belgische organisaties. Waardevol omdat elke trainer het op geheel eigen wijze doet, de groepen zeer divers zijn samengesteld en we benieuwd waren naar elkaars ervaringen.

En ook wij gingen aan de post its :-).
Nu is dit een tussentijdse evaluatie, een intervisie moment, aangezien alle trajecten nog bezig zijn en ook de deelnemers , behalve tijdens de training uiteraard, nog niet door de koepelorganisaties bevraagd zijn op hun eindresultaten en ervaringen.

We hebben het op diverse aspecten bekeken en vanuit ieders perspectieven.
Wat waren de verwachtingen van de deelnemers voorafgaand aan de training?  Hoe was de praktische organisatie en hoe was het met collectieve groepen te werken, die zeer divers (kunnen) zijn?
Hoe en wat doen we na afloop en wat kunnen ze?
Hoe was het om met een combinatie van on-line en of-line te werken?
Hoe past de een-op-een coaching in deze opbouw? Houden we rekening met de leercurve van de deelnemers en de maturiteit van hun organisatie?

Door dit soort zaken vanuit alle hoeken te bekijken en op de plussen en minnen in kaart te brengen, hebben we een mooi algemeen beeld gekregen.
Het was immers voor de koepelorganisaties de eerste maal een dergelijke uitvraag op impact te vervullen. En voor ons als trainers zeker niet de eerste keer training op deze materie. Wel soms nieuw op elementen in deze opbouw.

Het was goed om te horen dat er bepaalde dingen waren waar we allemaal tegenaan lopen als ook de deelnemers. En naast die verbeterpunten waren er ook al mooie ervaringen te delen over wat zon leertraject de organisaties brengt, als ook voor ons, als trainers. Mooie tips, baten en de betrokkenheid en gedrevenheid die ik hoor bij de organisaties weerklinkt ook in de trainers..

Het is fijn dat we allemaal durven en willen reflecteren,  in alle openheid. Naast dat we het horen en zien nemen we de terugkoppeling ook actief mee. Als ook de koepelorganisaties die het initiatief namen om hun organisaties de kans te bieden impact gericht te werken.

In de lopende leertrajecten en ook bij de nieuwe groepen, die nog gaan starten, zoals die van ons begin november. Wat behouden we, welke effecten heeft een dergelijk leertraject en wat halen de organisaties eruit?
En ook, wat kan er beter? Daarvoor hebben we al wel wat paaltjes verzet en wijzigingen doorgevoerd.
Zo hebben we bijvoorbeeld een gasttrainer die haar expertise geeft op een specifiek onderwerp,
Twee coachings momenten een-op-een en een slot event waarbij ook andere stakeholders kunnen worden uitgenodigd.

De praktische vertaalslagen houden we. We bemerken en horen van de deelnemende organisaties dat ze het direct in de praktijk kunnen gebruiken,, voor beleid, voor communicatie, voor financiering en voor nieuwe projecten en of opschaling van bestaande projecten. De diverse niveau’s van impact, op projecten en ook de effecten van de organisatie zelf, aansluitend op hun missie en visie.
En natuurlijk nemen we de reflectie van deze ochtend als ook van de twee lopende trajecten mee.

Naast dat de materie in beweging is en zich ontwikkelt blijft update van kennis en toepassing belangrijk. En zo bewegen we ook als trainer.
We zijn er voor de groep. Uiteraard met een zekere structuur, toch ook met voldoende flexibiliteit in de agenda, om te schakelen naar wat er nodig is. Soms de verhalen verteller of  kritische vragen steller om de antwoorden te laten ontdekken. Aan de zijlijn, een facilitator en misschien zelfs een entertainer. En soms een wandelende encyclopedie om de theoretische onderbouwing te duiden en die praktische vertaalslag te kunnen maken.

Wij kijken uit naar de volgende trajecten !

Do’s and don’ts bij een Social Impact Bond

Nederland is wereldwijd een van de koplopers op het gebied van Social Impact Bonds (SIBs). Vijf jaar geleden werd deze vernieuwende manier om maatschappelijke problemen aan te pakken vanuit het Verenigd Koninkrijk naar ons land gehaald. De eerste SIB van Nederland werd in Rotterdam gelanceerd, daarna volgden er nog tien.

Bij een Social Impact Bond voorzien (maatschappelijke) investeerders (zoals het Oranje Fonds) een sociaal initiatief van werkkapitaal om een maatschappelijk probleem te bestrijden. Op basis van de uitkomsten van het initiatief, wordt de investeerder uitbetaald door de overheid. Een SIB is dus een partnership tussen een of meerder overheidspartijen, uitvoerders en investeerders.

Wat dient een gemeente juist wel of juist niet te doen als het denkt aan het opzetten van een Social Impact Bond? Op 25 juni gingen deelnemers aan de slag tijdens de sessie ‘Do’s & don’ts Social Impact Bonds’. Danielle Verhof (gemeente Rotterdam), Carly Relou (ICE) en Annemarie Buisman (ministerie Justitie & Veiligheid) deelden hun ervaringen en inzichten over het opzetten, uitvoeren en onderzoeken van een SIB. Welke algemene lessen trekken we hieruit? Lees het in deze factsheet (pdf, 0,3 MB).

(bron Platform31)

Impact gericht werken en meten in een leertraject

In 2018 startte ik vanuit Selab.nl ( Programma Impact) met ons team het leertraject Impact meten. Een traject om een aantal organisaties een jaar lang te begeleiden in Impact meten en Impact- gericht werken. Meer dan meten alleen.

Uitgezet door Verso en de Sociale Innovatiefabriek startten wij in België met een tweetal groepen.
Elke groep bestaande uit een aantal organisaties met een maatschappelijke relevantie en die dit leertraject inzetten als bijdrage aan hun strategische beleid.

De aanleiding

Sociale ondernemingen worden hoe langer hoe meer uitgedaagd om hun sociale impact aan te tonen. Een logische vraag gezien het belangrijke aandeel van gemeenschapsmiddelen in hun financieringsmix. Toch is het geen eenvoudige oefening. We denken bij impactmeting vaak spontaan aan terugverdien effecten en vermeden kosten. Sociale impactmeting is echter veel meer dan dat.
Sociale impactmeting verplicht organisaties niet alleen na te denken over het kiezen van indicatoren, het verzamelen van informatie en het verstandig communiceren over hun impact. Nog crucialer is dat sociale ondernemingen nadenken over de impact die ze willen realiseren en of ze daartoe wel de juiste dingen doen.

Waarom een leertraject?

De insteek van Verso voor dit leertraject is helder en sluit naadloos aan bij onze uitgangspunten betreffende sociale Impact meting.

Ilse Balis (VERSO) : “ Sociale impactmeting reikt dus verder dan enkel rapportage. Het kan ook sturend werken voor je organisatie. Daarom zette Verso in het najaar van 2018 een vormingstraject op in samenwerking met de Sociale Innovatiefabriek. Vier van onze ledenfederaties konden in 2018 al van start gaan met telkens 8 sociale ondernemingen. In het voorjaar van dit jaar starten nog eens twee federaties trajecten op.

“Een belangrijke troef van deze intersectorale samen werking is dat het ons in staat stelt om elkaar te inspireren. “

Samen met de Sociale innovatiefabriek en de sector /ondersteunende organisaties (zoals Selab) maakt Verso dan ook werk van een leertraject onder de deel nemende federaties, zodat we samen kunnen inzetten op het communiceren van onze sociale impact.

Impact-gericht werken

Inmiddels zijn we zo goed als halverwege de leertrajecten. De off- en on-line benadering en de handvatten die ze onderweg meekrijgen maken het traject ook praktisch toepasbaar voor de toekomst: Impact gericht werken. Meer dan een momentopname.

Chloé Wolfs Stafmedewerker Sociare “In een samenleving waarin vermarkting zich opdringt, is er meer nodig dan enkel de subjectieve respons en appreciatie die veel sociale ondernemers in het socioculturele veld in de wandelgangen opvangen. Impactmeting is niet alleen bijzonder nuttig om die kwalitatieve parameters scherp te stellen, het is ook een waardevolle leidraad die je kan gebruiken om de toekomst van je organisatie verder vorm te geven.!”

En ook de Socialistische Mutualiteiten koepel had hun redenen om deel te nemen.

Sophie Beyers Nationaal verantwoordelijke VFG (Socialistische Mutualiteiten) “Als vereniging voor personen met een handicap streven we naar een volwaardig burgerschap voor iedereen, ook voor mensen met een handicap. De vraag is hoe we dit het best aanpakken. Met welke acties, activiteiten of campagnes maken we echt het verschil? Slagen we er in om bij het brede publiek effectief aan positieve beeldvorming te doen rond handicap? Versterken we onze leden met de huidige manier van informeren? Of moeten we ook op andere communicatiekanalen inzetten willen we op individuele personen impact hebben? We willen impact hebben, wegen op beleid en meewerken aan een inclusieve samenleving.

Daarom volgen we dit traject; om ervoor te zorgen dat wat we doen, ertoe doet voor mensen met een handicap.”

Ook in Nederland willen wij deze leertrajecten graag vorm geven en wij zijn er, meer dan,  klaar voor.
Zie jij als brancheverenging of sectororganisatie ook een meerwaarde voor jouw leden of wil je als sociale onderneming  een dergelijk leertraject volgen? En voor die gemeenten die sociaal ondernemingen ondersteunen is er ook een leertraject waar zowel de gemeente als de initiatieven aan mee kunnen doen.
Neem  contact met ons op en wij vertellen graag over de mogelijkheden!

Goede communicatie is net zo belangrijk als een goede wet

In 2008 was het alle hens aan dek voor de Wajongers. Er waren belangrijke wetswijzigingen op komst en het werd tijd dat Wajongers zelf ook hun stem konden laten horen. Destijds was ik een van de mede initiatoren van Wajongers Centraal, een belangenorganisatie  door en voor Wajongers om structurele politieke lobby te voeren.

Inmiddels zijn er meerder kanalen waar deze groep hun vragen kunnen stellen en invloed kunnen uitoefenen op het beleid wat zo ingrijpend is op hun leven. Gelukkig maar.

Staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) wil de Wajong wijzigen. Voordat het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer ging, hield ze een internetconsultatie. Ook op het forum van UWVPerspectief konden Wajongers vragen stellen. Velen maken zich zorgen.  UWVPerspectief zocht de staatssecretaris op en kreeg antwoord op die vragen.

Kijk hier voor antwoorden van de Staatssecretaris op vragen als wat het doel is van deze nieuwe plannen, wat er gebeurt met de oude regelingen. Ook haar antwoord over de fairheid van de afschaffing van de voortgezette werkregelingen waardoor mensen met beperkingen, die hun stinkende best doen, waarschijnlijk hun hele leven minder zullen verdienen dan het minimumloon….

Wederom voel ik het tot in mijn tenen. De strijd die soms gevoerd dient te worden omdat je nu eenmaal niet geboren bent in een gezond lichaam of een uitdagende geest hebt.
Gelukkig zijn er genoeg voorbeelden van sociaal ondernemingen die zich inzetten voor deze groep en wat laat zien dat we het hier hebben over een kwetsbare groep met vele talenten.

Gelukkig gaat een dergelijke wetswijziging niet zomaar aan iedereen voorbij. Zo heeft De Goede Zaak een petitie ingediend waarin ze pleit voor vier dingen :

  1. Dat mensen die onder de participatiewet niet meer onder de het bijstandsregime vallen.
  2. Dat Wajongers niet meer gekort worden op hun uitkering als zij geen werk kunnen vinden door hoor hun beperking.
  3. Dat er meer overleg is tussen de keuringsartsen van het UWV en artsen om iemands’ arbeidsvermogen te keuren.
  4. Dat de regels over arbeidsvermogen gelijk getrokken worden over álle gemeenten, zodat je arbeidsvermogen niet afhankelijk is van in welke gemeente je woont.

Goede punten en ik heb getekend.

De regering vroeg via een internetconsultatie om de mening van burgers over de participatiewet. Bijna 400 mensen hebben gereageerd op de internetconsultatie. Het lijkt niet veel, als deel van onze bevolking. Toch is het goed om te weten dat de burgers erbij betrokken willen zijn.

Nu moeten we afwachten. Pas in september wordt duidelijk wanneer er in Den Haag gedebatteerd wordt over het veranderen van de participatiewet. De reacties op de internetconsultatie kunnen leiden tot het aanpassen van het wetsvoorstel. Daarnaast kunnen ook Kamerleden tijdens dat debat de reacties op de consultatie gebruiken.

Ik ben benieuwd en wederom word ik versterkt in mijn hoop op een inclusieve samenleving, die voor iedereen werkt.
Niet zo zeer door de voorgestelde wetswijzigingen, als wel door de initiatieven die in de samenleving ontstaan. Of het nu de politieke lobby , die sociaal ondernemer of de mensen met een beperking zelf betreft. Er is hoop en ik werk er, zij het aan de zijlijn, graag aan mee, om hoop om te zetten in werkelijkheid.