Berichten

Sociaal ondernemen: een alternatief voor onze roofbouw-economie

Follow The money publiceert een reeks artikelen over sociaal ondernemerschap. Dit artikel is de eerste in de reeks Hoe kunnen we in Nederland een ecosysteem creëren waarin de sector optimaal kan floreren? En wat is de rol van andere partijen — van de overheid en business schools, tot impact-investeerders en pensioenfondsen — hierin?

Na een introductie over sociaal ondernemerschap gaat het artikel in op de professionalisering, de kansen en uitdagingen en de toekomst van deze sector.
Willemijn Verloop blikt terug op de afgelopen zes jaar en ik kan je vertellen, in de ruim tien jaar waarin ik werk in dit veld, beaam ik haar omschrijving van het begin. Ook ik moest het steeds uitleggen en nu worden we, en onze collegae, herkent en meer erkent. Al betekent dat soms ook uitleggen, want voordat het serious business werd waren wij er immers al.

Ook is het allemaal niet meer zo kleinschalig als in het begin. In het artikel worden voorbeelden als Grayston Bakery en Tony’s Chocolonely  aangehaald in dat kader.

Toch loopt Nederland achter op koplopers zoals Engeland. ‘Waar in Engeland één op de vier startups expliciet een maatschappelijke missie heeft, is dat er in Nederland één op de vijfenzeventig’, aldus Klomp, boeddhist en bedrijfsadviseur op het gebied van betekenisvol ondernemen.

Er valt nog een hoop te winnen

Volgens McKinsey kan de Nederlandse Social Enterprise sector zich de komende jaren vervijfvoudigen. Maar om de groei te versnellen en nieuwe spelers aan te trekken is professionalisering over de gehele linie noodzakelijk.

een ideaal eco-systeem

Keypoints zijn daarin onder andere erkenning en herkenning. Of het nou de overheid, het publiek, de wetenschap of het bedrijfsleven is, erkenning en herkenning van sociale ondernemingen – en het feit dat schaalbaarheid en sociale impact hand in hand gaan – is een belangrijke stap richting versnelling.
De overheid, faciliterende netwerken en impact investeerders kunnen hieraan bijdragen door hun kennis over succesvolle sociale ondernemingen te delen en meer met sociale ondernemers samen te werken.

Daarnaast kan de overheid, door te faciliteren en kansen te creëren, een sleutelrol spelen in de verdere ontwikkeling van de sector. Onder andere op het gebied van aanbestedingen als in het leven roepen van een modaliteit van de BV:een nieuwe rechtsvorm, waarin onder andere de maatschappelijke kern statutair vastligt. ‘
Dit biedt fiscaal, als ook investeerders kansen voor de sociaal ondernemer.

En natuurlijk, ook al heel lang ons aandachtspunt : Daarnaast zal de sector moeten inzetten op het managen en meten van impact.
Universiteiten, onderzoeksinstituten en pragmatische consultants in het veld kunnen een belangrijke rol spelen in het ontwikkelen van gestandaardiseerde meetinstrumenten. En laten wij in SElab nu een samenwerkingsverband van allen zijn.

Sociale ondernemers spelen een belangrijke rol in het creëren van een inclusieve en circulaire economie. Het zijn koplopers die laten zien dat het anders kan. Of zoals Klomp het mooi verwoordt: ‘Over twintig jaar vinden we bedrijven die alleen maar heel veel geld verdienen en geen maatschappelijke waarde creëren idioot. Daar ben ik van overtuigd.’

Ik ook al mag het van mij wel wat sneller !

 

 

Sociale ondernemingen: veel sympathie, weinig aankopen

Sociale ondernemingen mogen bij veel Nederlanders op sympathie rekenen. Een ruime meerderheid van de Nederlanders (66 procent) wil graag producten of diensten van deze ondernemingen afnemen.

Maar in de praktijk doet vrijwel niemand dat nog, zo blijkt uit onderzoek van ABN AMRO onder meer dan 1.000 Nederlanders. Ruim tien procent van hen nam wel eens een product of dienst van een sociale onderneming af. Bijna 40 procent deed dit nog nooit. De helft van de respondenten geeft aan geen idee te hebben of ze dat ooit deden.

Het onderzoek is interessant al resoneren bepaalde begrippen als een hype voor mij niet. Sociaal ondernemen is voor mij geen hype !
Dat de herkenbaarheid een aandachtspunt is waar we aan dienen te werken wel.

Lees hier het artikel en op initiatief van ABN AMRO is  The Good Search, gelanceerd.  Op zoekmachine www.thegoodsearch.nl worden de zoekresultaten gefilterd op producten en diensten van sociaal ondernemers. Zo is duidelijk dat er voor een heleboel diensten en producten een aantrekkelijk duurzaam alternatief is!

Dat en de Social buy Blogs van Social Enterprise.nl  geven de consument meer inzicht waarom sociaal inkopen echt invloed heeft en en waar je deze produkten kan vinden.

Dus voor kerst; koop duurzaam in !

 

Tijd voor wettelijke verankering van de sociale onderneming

“Helaas neemt kabinet advies SER onderzoek ‘label’ sociale ondernemingen niet over”, aldus Bert Otten.

Ruim een jaar na het verschijnen van het verkennend advies van de Sociaal Economische Raad bracht het kabinet onlangs zijn standpunt naar buiten over de toekomst van het sociaal ondernemerschap in Nederland (1).

Het kabinet erkent het belang van bedrijven met een maatschappelijke missie en impact. Deze zogenoemde sociale ondernemingen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het oplossen van maatschappelijke problemen, zoals milieuvervuiling en werkloosheid. Sociale ondernemingen hebben nu vaak moeite om hun maatschappelijk meerwaarde aan te tonen. Het kabinet kondigt om die reden een landelijk onderzoek aan naar hoe de maatschappelijke impact van het brede scala van sociale ondernemingen gemeten kan worden. Verder wil het kabinet vooral investeren in meer bekendheid over de meerwaarde van het sociaal ondernemen.

Mooi die erkenning, helaas komt er nog geen betiteling die de sociale onderneming op basis van een juridische grondslag mag voeren (als aan een aantal eisen is voldaan), in aanvulling op de rechtsvorm van de onderneming.
Kamer, u bent aan zet !

Lees hier het gehele opinie artikel van Bert Otten.

 

 

 

Social enterprise als standaard

Er zijn al weer heel wat jaren voorbij sinds sociaal ondernemerschap een bekender begrip werd, met name op het gebied van arbeidsparticipatie. Zon twaalf jaar geleden werd me nog gevraagd of ik de “zorg”in ging toen ik vertelde hoe ik me met mijn organisatie wilde richten op ondernemende oplossingen ten behoeve van de maatschappij en ondernemers daarbij wilde ondersteunen, stimuleren en inspireren.

Inmiddels is die koers wel hetzelfde gebleven ,  ontwikkelen we steeds op andere gebieden en werken we intensiever samen met andere organisaties.. De wereld verandert wel , gelukkig maar :-).

Het voorwoord in de (alweer vierde) Social Enterprise Monitor verblijd me en stemt me hoopvol. Met name op het gebied van de maatschappeljke effecten en de belangrijke rol van sociaal ondernemers voor innovatie op velerlei terreinen.

Zoals Maurits Groen aangeeft in dat voorwoord :

‘Social entreprise’ –eigenlijk zou het bijvoeglijk naamwoord natuurlijk een overbodige toevoeging moeten zijn. Ergens in het verleden zijn we kennelijk het besef kwijtgeraakt dat een onderneming natuurlijk pas werkelijk succesvol is, als zij een positieve bijdrage levert aan de samenleving als geheel, en niet alleen voordeel oplevert voor de eigenaars en de kapitaalverschaffers ervan. Als samenwerking op basis van ieders deskundigheid en specialisatie leidt tot meerwaarde voor alle betrokkenen.

een sociale -eigenlijk enig acceptabele- economie die uitgaat van goede samenwerking

Bedrijfsfinanciering blijkt verrassend goed te slagen en subsidie speelt voor slechts weinigen een rol. En ondanks de voor velen investeringsintensieve beginfase draait al 40% winst en nog eens 20% break even. Een hoopgevende startscore. Het maatschappelijk bewustzijn van klanten groeit onwaarschijnlijk hard. En ja, de onderzochte bedrijven nemen de moeite om expliciet hun feitelijke maatschappelijke impact te meten (!)..

Lees hier  het volledige rapport waarbij wordt gekeken naar de groei, de maatschappelijke impact, de verschillende stakeholder en de uitdagingen die voor ons liggen….

En dat sociaal ondernemen mainstream wordt. Gangbaar. Gewoon,. De toekomst is nu!

 

 

Samenwerking tussen wetenschap en praktijk; doorbreek de barriere om impact te meten!

Al zo vaak hebben we het over het waarom van het meten van social impact, het hoe en wat. Is het nou zo nodig, is het wel praktisch toepasbaar en meer van dat soort vragen en nog meer uitwisselingen en antwoorden.
En dan hebben we het nog niet eens over de verwarrende definities en interpretaties, en de moment opname van een dergelijke meting. En dat terwijl het helemaal geen moment opname is.
Het is eigenlijk een doorlopend proces van uitwisselingen en betekenisvolle dialogen tussen stakeholders , betrokken bij en geinteresseerd in het meetproces en de uitkomsten.

Nog steeds is het geen way of life en blijft meten nog vaak achterwege, ondanks dat je er niet meer om heen kan. De veelheid aan informatie, methodieken, adviseurs,  consultants en kennisorganisaties bewijzen dat het een heet onderwerp is en toch “branden”veel sociaal ondernemers alsmede andere organisaties met een maatschappelijke relevantie zich er nog niet altijd aan.
Veel organisaties hebben noch de mankracht noch de financieeen om zich er echt op toe te leggen. En dat terwijl het zoveel kan opleveren voor jouw organisatie. Tenminste, als je het doet omdat/en het daadwerkelijk bijdraagt bij het maken van besluiten, verduurzaming, en de ingeschakelde mankracht, geld , tijd en energie opwegen tegen de baten die voortkomen uit een dergelijke meting.

Voor velen blijft het nog een theoretisch iets en is de theory of change nog iets abstracts, een wetenschap en dat terwijl ze er wellicht al jaren mee werken, zonder te weten dat dat het is. Of al jaren werken op een ander spoor dan gedacht, ook dat komt voor 🙂

De barriere om echt impact te meten en het proces aan en in te gaan komen meestal voort uit een tekort aan mankracht, commitment, energie, tijd en geld. Ook de angst voor de openheid van zaken die nodig is houdt een organisatie nog wel eens tegen.

Het werk van de mensen in het veld en de academici , gecombineerd met de analyses uit de praktijk, begint te leiden tot een groeiende set van overcompenserende principes van Impact meting. Toch blijven er genoeg uitdagingen op dit gebied.
Theoretische uitdagingen zoals de wetenschap dat Impact meting meer een instrument is om de impact te vergroten dan enkel gericht op een cijfermatige rapportage. Dit behoeft nog wel eens een  omschakeling in het denken en ook vaak in de cultuur van de onderneming. Meten is weten en dan gaan we vaak uit van cijfermatige rapportages. Daarom is het nodig dat impact meten geintegreerd wordt in de dagelijkse handel en wandel van een dergelijke organisatie.

Richtlijnen vormen geen belemmering voor de innovatie kracht, in tegendeel zelfs. Het blijft maatwerk en er is geen vast set van methodiek en instrumentarium.
Impact te meten in die sectoren waarbij de effecten moeilijker meetbaar zijn vormen geen belemmering voor financierders, ook als het niet tastbaar en in geld uit te drukken.In sommige sectoren en sociaal ondernemende organisaties en of iniatieven duurt het aanzienlijk langer om de effecten aan te tonen en organisaties zijn bang dat dat financierders afschrikt. Dit kan deels ook opgelost worden door een serie van tussen uitkomsten en resultaten mee te nemen en aan te geven. Zowel tastbaar als niet zulke tastbare resultaten. Dit geeft dan aan dat je het zeker meeneemt, erop stuurt en dat kan zelfs stimulerend werken voor een financierder.

En ook praktische uitdagingen zijn er nog om beslecht te worden. De eisen om impact te meten zijn niet te zwaar voor een organisatie. Je kan ook kiezen voor een gefaseerde meting waarbij je die stappen neemt die in eerste instantie het belangrijkst zijn en nog te doen qua mankracht, tijd, energie en geld. De behoeften van de belanghebbenden en de sociaal ondernemingen liggen vaker op een lijn dan gedacht en dat is waardevol om te beseffen.

En zo gaan we verder met het beslechten van de theoretische en praktische belemmeringen voor het meten van Impact als ook in het wijd verspreiden van de kennis en in dialoog gaan met organisaties om van elkaar te leren. Tevens willen we de kloof overbruggen tussen wetenschap en praktijk en die juist verbinden en dan gezamenlijk professionaliseren.
Het is een gebied wat ontgonnen wordt en waar nog veel te ontginnen is.  Wordt zeker nog vervolgd…..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Groeikapitaal voor kansrijke sociaal ondernemingen

Het toonaangevende European Investment Fund (EIF, via haar Social Impact Accelerator programma) en een aantal informele investeerders kondigen vandaag aan €19 miljoen te investeren in Social Impact Ventures (Social IV). Daarmee heeft dit Nederlandse investeringsfonds nu €30 miljoen onder beheer, dat wordt aangewend als groeikapitaal voor sociale ondernemingen met een financieel gezond bedrijfsmodel en een positieve en meetbare impact op mens en natuur.

Dat is goed nieuws. Voor het eerst investeert het EIF in koplopers van onze eigen bodem via Social IV.
Sinds haar oprichting in 2014 investeerde Social IV onder andere in Taxi Electric – een 100% elektrische taxiservice waar overwegend herintredende 50-plussers werken – en in Afval Loont, een innovatief inzamelconcept waarbij consumenten voor elke kilogram ingeleverd gescheiden huishoudelijk afval direct worden betaald. Beide ondernemingen laten sindsdien een sterke groei zien.

Investeren en actief ondersteunen

Social IV investeert niet alleen, maar biedt ondernemingen waarin zij participeert ook actieve ondersteuning, bijvoorbeeld op het gebied van HR, finance, sales en marketing. Daarbij wordt regelmatig samengewerkt met high-end consultancyfirma’s als McKinsey en PwC. Pierluigi Gilibert, CEO van het European Investment Fund: “Wij leveren met veel genoegen een bijdrage aan dit eerste onafhankelijke social impact fund in Nederland. Lees verder….

Dus ben jij die nederlandse sociaal onderneming met :

  • een heldere ‘theory of change’ om een belangrijk maatschappelijk probleem op te lossen
  • een duidelijke, sterke, positieve en meetbare impact op mens of milieu
  • een levensvatbaar en schaalbaar businessmodel
  • een uitstekend managementteam sterk gedreven door hun missie
  • een sales-trackrecord en helder uitzicht op winstgevendheid
  • kernactiviteiten primair in Nederland

Dan zoekt Social IV jou wellicht om door te groeien?!

En dan heeft Social Impact Ventures wellicht niet genoeg aan 30 miljoen euro!

BUY SOCIAL – Impact door inkoop

Maatschappelijk inkopen; wat is dat en wat draagt het bij aan jouw organisatie en de maatschappij?
Social Enterprise NL bracht een online publicatie uit die beschrijft hoe jouw organisatie maatschappelijke waarde (impact) kan creëren door in te kopen bij social enterprises. Naast vier inspirerende voorbeelden van samenwerking met social enterprises vind je praktische tips om zelf maatschappelijk in te kopen. Zo kan jouw organisatie een belangrijke rol spelen in een economie die voor iedereen waarde creëert.

Er wordt ingegaan op de tips en ook de drempels van deze manier van inkoop en wat de richtlijnen ervoor zijn.

De publicatie is on line te lezen en ook te downloaden 

Impact meting duikt diep in de ziel van de socent

The Social Entrepreneurship Diaries is een serie podcasts over social entrepreneurship and social enterprise (SE), waarbij de focus ligt op de ervaringen in Europa en het onderzoek aspect.
Elke week wordt er een nieuw onderwerp belicht, startend op 9 maart 2016. De podcast is in het engels.

Het is een co-produktie van  se.lab, the EMES International Research Network and Impact Hub Amsterdam.

In deze derde aflevering gaat het over de uitdagingen van het meten van (social) impact. Best ingewikkeld om dat in een zon aflevering te behandelen. Andreia belicht het vanuit diverse invalshoeken en landen. Een interessante manier om ene dergelijk complex gebied te belichten.
Ook deze episode is in het engels .

We all know that good intentions are not enough. A sexy idea that makes a lot of buzz and attracts all kinds of support is no guarantee for real sustainable change.  There are methodologies and tools that can help organizations to deal with these issues. Social Impact Measurement is a rapidly growing field, and the mission of this episode is to explore it. The subject can become a bit technical – beware – but it dives deep in the soul of social entrepreneurship.

Beluister deze epsiode hier : enjoy!

 

Social impact bonds zijn breekijzer voor bureaucratie

Terwijl investeerders markten afschuimen op zoek naar rendement, duiken er ineens hoogrenderende investeringsmogelijkheden op in het publieke domein. Social impact bonds activeren op vernieuwende wijze kwetsbare groepen in de maatschappij.

Sandra Phlippen, econoom en socioloog schreef een column over deze aanpak , die uiteraard ook kritische geluiden teweeg brengt. Zij schetst ook de voordelen en vraagt zich af waarom de overheid niet zelf de handschoen oppakt. Waarom maakt ze geen gebruik van de extreem lage rente door zelf te investeren in haar eigen sociale domein?

Lees hier de gehele column  en benieuwd naar jouw visie op deze Social Impact Bonds. Laat een reactie achter!

 

 

 

The Social Entrepreneurship Diaries – ervaringen en onderzoek in europees verband

The Social Entrepreneurship Diaries is een serie podcasts over social entrepreneurship and social enterprise (SE), waarbij de focus ligt op de ervaringen in Europa en het onderzoek aspect.
Elke week wordt er een nieuw onderwerp belicht, startend op 9 maart 2016. De podcast is in het engels.

Het is een co-produktie van  se.lab, the EMES International Research Network and Impact Hub Amsterdam.

De eerste aflevering kan je hier nu al beluisteren.
Om sociaal ondernemerschap in het Europa van vandaag te begrijpen, moeten we terug naar de alternatieve economische actoren die hand in hand verscheen met massa kapitalisme kijken, in een poging om de democratie en rechtvaardigheid in de economie te bevorderen. De coöperatieve beweging is een fundamenteel onderdeel van deze geschiedenis, die begint in XVIII eeuwse Engeland met de Industriële Revolutie.

De volgende onderwerpen staan op stapel :

Ep. 02 – The Hybrid Spirit: business models that blur the boundary between profit and non-profit. When business meets social goals.

Ep. 03 – The challenges of measuring social impact.

Ep. 04 – Financing social ventures : what are the possibilities?

Ep. 05 – The role of the “community”. Can social entrepreneurship strengthen local bonds, and vice versa, in the globalized world?

Ep. 06 – Governance. The modus operandi of social enterprises. How does social apply to the internal practices of the organization itself?

 

It is hosted by Andreia Barbosa, a Portuguese journalist in quest of ideas for sustainable, ecological and inclusive ways of life. The Social Entrepreneurship Diaries are Andreia’s personal account of her travels in European social entrepreneurship. She organizes the contributions of different makers and thinkers (through interviews and chronicles) comparing and questioning the findings she makes along the way. Institutional producers provide advice and support at various levels, including access to knowledge and practice as well as production and communication expertise.